Yeni Dolar Boğa Tahmini: Morgan Stanley’den Barclays’e Uzmanlar Seçim Sonrası Ekonomide Ne Bekliyor?
Seçim sonuçlarının ardından piyasalardaki sis bulutu dağıldı. Seçim öncesi tahminler dolar/TL’nin yükselmesi yönündeyken bunun siyasi tarafı olmadığı vurgulandı. Ancak politikalara bağlı olarak taraflara göre dengelerin değişebilmesi nedeniyle özellikle dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim sonrası balkon konuşmasında ‘faizlerin’ düşük kalacağı anlaşılırken, dolar/TL için yeni tahminler ortalığı karıştırdı. Bakanlar Kurulu’ndaki gelişmeler gündemde olsa da yerli ve yabancı ekonomistler nasıl bir değerlendirme yaptı?
Cumhurbaşkanı Erdoğan düşük faiz politikasını sürdürürse TL’de yüzde 29’luk bir değer kaybı riski öngörülüyor.
Aralarında Hande Küçük ve Alina Slyusarchuk’un da bulunduğu Morgan Stanley analistleri, dün yayımladıkları seçim sonrası notunda TL’nin dolar karşısında beklenenden erken 26’ya ulaşabileceğini ve politikalarda bir değişiklik olmazsa yıl sonunda 28’e yaklaşabileceğini belirtti.
Bloomberg’in derlemesinde göstergeler de yer aldı. Dolar/TL, seçim öncesi Cuma günü 19.97’den kapandı. 2013 yılından bu yana Türk hisse senedi ve tahvillerindeki toplam yabancı pay oranı yaklaşık 130 milyar dolar, yani yüzde 85 azaldı.
Erdoğan’ın düşük faiz politikasını “alışılmışın dışında” olarak nitelendiren kurumlar, bunu öngörülemeyen geçici düzenleme ve müdahalelerle geri adım atmanın ve sık sık getirilen yeni önlemlerin bir karışımı olarak görüyor.
Analiz notunda, Türkiye’nin yüksek dış finansman ihtiyacının ‘mevcut makro politika çerçevesi değişmedikçe’ ve mevcudiyet karşısında makro risklerin devam etmesine, küresel şoklara (emtia, enerji fiyatları, Fed faiz artışları gibi) açık olmasına neden olacağı belirtildi. ‘Bölgesel ortaklardan döviz girişleri’. Artan bir hassasiyet olacağı kaydedildi.
İngiltere merkezli Barclays analistlerinden Ercan Ergüzel, TCMB politika faizinin şu anda yüzde 8,5 seviyesinden yıl sonuna kadar yüzde 36’ya çıkmasını beklediğini söyledi.
Londra merkezli danışmanlık şirketi Teneo Intelligence’tan Wolfango Piccoli, Erdoğan’ın seçim sonuçlarından sonra ekonomiye “tamamen ortodoks bir yaklaşım” benimsemesinin pek olası olmadığını, ancak yerel seçimlerden önce bazı ayarlamalar yapması gerekeceğini söyledi. Mart 2024’te yapıldı.
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s de “Türkiye’de seçim sonrası alışılmışın dışında izlenecek politikalar kur ve dış finansman üzerindeki baskıyı artıracak” açıklamasını yaptı.
Yurtdışındaki uzmanlar, Türkiye’nin “olağandışı para ve ekonomi politikasında” herhangi bir değişiklik öngörmüyor.
CNBC değerlendirmesinde, Erdoğan’ın seçimlerden zaferle çıkmasının ardından TL’nin dolar karşısında değer kaybettiği belirtildi.
TL son 5 yılda dolar karşısında yaklaşık yüzde 77 değer kaybetti.
Koç Üniversitesi’nde Ekonomi Profesörü. Selva Demiralp, olası krizden çıkış yolunun piyasa katılımcıları ve muhalefetin vaat ettiği ortodoks politikalardan geçtiğini belirtti.
MarketVector CEO’su Steven Schoenfeld, “Zamansız düşük faiz politikası nedeniyle TL değer kaybetmeye devam ederse, enflasyon yeniden yükselir ve yerel yatırımcıların Türk hisse senetlerine yönelik eğiliminin tekrarını görebiliriz. Bu da 2022’de olduğu gibi pazarı keskin bir şekilde yükseltecek’ dedi.
BlueBay Asset Management Kıdemli Stratejisti Timothy Ash, “Mevcut düzen sürdürülebilir değil” dedi. “Sınırlı döviz rezervleri ve büyük ölçüde negatif reel faiz oranları ile lira üzerindeki baskı ağır.”
ABD’nin büyük bankası Wells Fargo’da Gelişmekte Olan Piyasalar Ekonomisti ve Döviz Stratejisti Brendan McKenna, “Erdoğan’ın seçimden sonra görevine devam etmesinin bir sonucu olarak, Türk lirası hakkında oldukça karamsar bir görüşe sahibiz” dedi.
McKenna, liranın dolar karşısında ikinci çeyreğin sonunda 23’e ve ardından gelecek yıl 25’e ulaşacağını tahmin ediyor. Tüm senaryoda ‘tek umudun’ TCMB’nin Orta Doğu ve Çin’den takas anlaşmaları olabileceğine dikkati çekerek, ‘Takas anlaşmaları olursa muhtemelen rezervlerde artış, belki merkezde bir miktar destek olur. bankanın döviz müdahalesi’.
Cuma günü açıklanması beklenen Erdoğan kabinesi ekonomi yönetimini merak ediyor.
Bloomberg’e göre Wall Street analistleri TL’de kademeli bir zayıflama öngörürken, Dubai’den Tellimer stratejisti Hasnain Malik, “Erdoğan’ın kazanması hiçbir yabancı yatırımcıyı rahatlatmıyor. Döviz rezervleri, tüm varlıkları etkileyen sancılı bir kriz yolda olabilir.”
Strateji Portföyü yöneticisi Burak Çetinçeker, “Mevcut ekonomik modelin işlemediği açık” derken, “Erdoğan da muhtemelen bunun farkındadır ve muhtemelen ılımlı bir ekonomik modele geçiş olacaktır. Yakın gelecekte ortodoks bir politika, çünkü aksi takdirde sürdürülebilir olmayacak, buna yönelik herhangi bir sinyal piyasa tarafından memnuniyetle karşılanacaktır” dedi.
Abrdn’in Londra’daki yatırım direktörü Viktor Szabo, “Döviz rezervlerinin tükenmesini önlemek için en azından bazı ayarlamalar yapılmalı” dedi.
Mevcut politikalarda rastgele bir revizyonun ilk işaretleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası da dahil olmak üzere kilit ekonomik pozisyonlara atamalarla gelebilir.
Mevcut bakanların tamamı Meclis’e milletvekili olarak girerken, Bakanlar Kurulu’nda bakan olmaları halinde Meclis’teki koltukları azalacak.
Seçim sonuçlarıyla ilgili açıklama yapan İbrahim Kalın, Kabine ve Mehmet Şimşek’in sorusuna, “Önümüzdeki günlerde daha da şekillenecek. Kabine kurulur kurulmaz Mehmet Bey ekonomi politikalarımıza katkı sağlamaya devam edecek. “
